Japon iş kültürünün temeli, sürekli gelişme ve bunun teşviğidir. Bunu sağlamak için en önemli koşul, işçilerin onayının alınması ve değişim karşısındaki direnişin kırılmasıdır.

Bu amaçla aşağıdaki koşulların sağlanması gereklidir:

Endüstriyel ilişkilerin sürekli geliştirilmesi 
İşçilerin eğitimine önem verilmesi 
İşçilerin arasından resmi olmayan lider çıkmasının sağlanması 
Kalite çemberleri benzeri küçük gruplaşmaların oluşturulması 
Çalışma ortamının işçiler için çalışılabilir kılınması 
Çalışma alanında sosyal fonksiyonlara imkan tanınması 
İşyerine disiplinin yerleştirilmesi 
 

Japon firmalarında üst düzey yönetimin temelde üç işlevi bulunmaktadır: 

Firmanın gelecekteki vizyonunu belirlemek 
Stratejik kararları almak 
İşleri sevk ve kontrol etmek 
 

Japon firmaları kişilerin firmaya olan bağlılıklarını, kişilerin kendilerini firma ile özdeşleştirmeleri yolu ile sağlamaktadır.  Çalışanların firma ile özdeşleşmesi, sürekli iş imkanı, kıdeme verilen önem ve aktif iletişim ile daha da pekiştirilmektedir. Kişilerin terfisi önceleri otomatik olarak kıdem ile olurken, son yıllarda yaptığı işe ilişkin becerilerine de değer verilerek belirlenmeye başlanmıştır. Japon firmalarında yöneticiler firma içinden çıkmakta, nadiren dışarıdan gelmektedir. 

Japon firmalarının işçi-yönetici veya işveren arası diyaloğu güçlü tutmak için uyguladığı yöntemlerden bazıları aşağıdaki gibidir: 

İşçi ailesine üretim tesisini gezme imkanını sağlamak 
Başarılı kişileri ödüllendirmek 
Bölümler arası yarışmalar düzenlemek 
Yeni işe başlayan işçilere hoşgeldin partisi düzenlemek 
Firma bülten ve gazetesi yayınlamak 
Yöneticilerle işçiler arası düzenli toplantılar yapmak 
 

Japon firmaları elemanlarını aşağıdaki altı değişik yöntemle eğitime tabi tutmaktadırlar: 

Çalışma esnasında eğitim 
Görev değiştirerek eğitim 
İş dışı yerlerde eğitim 
Kişinin kendi kendini geliştirmesi yoluyla eğitim 
Şirket içi grup eğitimi 
Terfi öncesi eğitim 
 

Japon firmalarındaki yönetim kontrol sistemini olşuşturan bölüm planlarının oluşum süreci aşağıdaki gibidir: 

Grubun sahibi ve yöneticisi tarafından, şirketin o yılki felsefesinin belirlenmesi ve tüm yöneticilere duyurulması 
Bölümler için genel ve yönlendirici çerçevenin çizilmesi 
Her bölümün, hem bütünü hem de birimleri için ana çerçeveye uygun planları hazırlaması 
Her birimin daha detaylı planları hazırlaması 
Her birimin maliyet ve kar analizine dayanan bütçesini hazırlaması 
Bölümün, birimlerinden gelen veriler ışığında kendi bütçesini hazırlaması 
Genel merkezde, bölümün plan ve bütçesinin incelenip, onaylanması 
Plan ve bütçenin grup yöneticisi tarafından da onaylanıp, bölümden beklenenlerin özetlendiği çerçevenin kendisine verilmesidir 
 

Japon firmalarındaki yöneticilerin üretim süreçleri ile ilgili genel sorumlulukları aşağıdaki gibidir: 

Maksimum kaliteyi maksimum etkinlikle sağlamak  

En az stok ile çalışmak

Zor işleri azaltmak

Tesisi ve ekipmanları, kalite ve verimliliği artıracak, işgücü ihtiyacını azaltacak şekilde değerlendirmek

Grup çalışması ve işbirliğinin devamlılığını sağlamak için sorgulayan ve açık görüşlü olan tutumunu sürdürmek

Japon firmalarındaki öneri sisteminin amaçları aşağıdaki gibidir: 

İşlerin daha kolay hale getirilmesi 
Ağır ve sıkıcı işlerin kaldırılması 
İş güvenliğinin sağlanması 
Verimliliğin artırılması 
Kalitenin yükseltilmesi 
Zaman ve para tasarrufunun sağlanması 

Derleyen :   Memet Özkan

Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir. 

Yararlanılan kaynak:  İhracatçının Japonya El Kitabı, Yüksel Akkuzugil,  DTM İTKİB, 2001